Jeszcze nie tak dawno temu, bo na początku 2014 roku podlascy przedsiębiorcy mieli ograniczone możliwości korzystania z alternatywnych w stosunku do sądów, metod rozwiązywania sporów, takich jak mediacje i arbitraż. Na Podlasiu co prawda istniały i nadal istnieją oddziały głównych stowarzyszeń mediacyjnych w Polsce oraz regionalne ośrodki mediacyjne, ale ich oferta skierowana jest do szerokiego grona odbiorców.
Podlaskie Centrum Arbitrażu i Mediacji - czyli efektywne budowanie zgody w biznesie ogólnodostępne w Białymstoku i na całym Podlasiu
Jak wyglądała sytuacja przed rozpowszechnieniem lokalnych mediacji
Żaden ośrodek mediacyjny na terenie województwa podlaskiego nie kierował przed rokiem 2014 swoich usług wyłącznie do przedsiębiorców. Ci ostatni zaś, jako profesjonaliści mający decydujący wpływ na życie gospodarcze regionu, potrzebowali usług dedykowanych swojemu środowisku, sprofilowanych na problematykę gospodarczą i dostosowanych do swoich potrzeb.
Ponadto poza sądami polubownymi utworzonymi przy różnych instytucjach (np. Stały Sąd Konsumencki przy Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej w Białymstoku), na terenie województwa podlaskiego nie został założony i nie istnieje stały sąd arbitrażowy, w ramach którego przedsiębiorcy mogliby rozstrzygać swoje spory w ramach mediacji. Do tej pory, podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który chciał rozwiązać konflikt w sposób polubowny na drodze postępowania arbitrażowego, był zmuszony do korzystania z usług stałych sądów arbitrażowych znajdujących się m.in. w Warszawie przy: Krajowej Izbie Gospdarczej, czy Polskiej Konferedracji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.
W związku z tym rozwiązywanie sporów gospodarczych na drodze postępowania mediacyjnego lub arbitrażowego należało na Podlasiu do rzadkości. Przedsiębiorcy chcąc rozwiązać konflikt decydowali się na długie i kosztowne postępowanie sądowe, które średnio w Polsce w 2014 roku trwało 12,6 miesięcy w sądzie rejonowym oraz 13,2 miesiąca w sądzie okręgowym. Także sądy pomimo ilości dużej spraw gospodarczych (tylko do samych sądów rejonowych w Polsce, w 2014 r. wpłynęło 110 865 spraw gospodarczych procesowych) niechętnie korzystały z możliwości skierowania sprawy do mediacji, czyniąc to w zaledwie 1 834 przypadkach w skali całego kraju.
Instytucja mediatora w polubownym rozwiązywaniu sporów
Dzięki działaniom podjętym przez Izbę Przemysłowo-Handlową w Białymstoku, sytuacja na podlaskim rynku alternatywnych metod rozwiązywania sporów gospodarczych uległa zasadniczej zmianie. Zmiana ta jest korzystna dla przedsiębiorców.
W drugiej połowie 2014 roku powstało Podlaskie Centrum Arbitrażu i Mediacji – pierwsze regionalne Centrum, które świadczy usługi w zakresie rozwiązywania sporów gospodarczych, tj. przede wszystkim konfliktów powstałych pomiędzy przedsiębiorcami.
Powstanie Centrum było możliwe dzięki inicjatywie Ministerstwa Gospodarki, które przy wsparciu środków europejskich w ramach programu operacyjnego Kapitał Ludzki, rozpoczęło ogólnopolski projekt rozwoju i promocji mediacji i arbitrażu pt.: “Centra Arbitrażu i Mediacji – projekt pilotażowy”. W ramach projektu zostały powołane do działania, funkcjonujące według jednolitych zasad, Centra Arbitrażu i Mediacji w 6 wybranych miastach kraju. Działają one przy organizacjach naukowych, społecznych i gospodarczych. Zadaniami utworzonych ośrodków jest upowszechnianie arbitrażowego rozstrzyganie sporów oraz mediacji gospodarczych w obecności mediatora.
W 2018 r. Podlaskie Centrum Arbitrażu i Mediacji, kontynuując rozwój alternatywnych metod rozwiązywania sporów w województwie podlaskim, przystąpiło do projektu „Podlaskie Centrum Arbitrażu i Mediacji”, w ramach programu operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, Działania 2.17 Skuteczny wymiar sprawiedliwości, Oś Priorytetowa II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji. Jednocześnie wraz z 14-toma innym centrami arbitrażu i mediacji stworzyło sieć podmiotów powołanych do kreowania przedsiębiorcom optymalnych i przyjaznych warunków rozwiązywania konfliktów gospodarczych, opartych na jednolitych standardach we wszystkich ośrodkach mediacji w Polsce na zasadzie dobrowolności.
Mediacje CAM w Białymstoku – profesjonalna pomoc
Podlaskie Centrum Arbitrażu i Mediacji w Białymstoku, podobnie jak pozostałe Centra, upowszechnia ideę alternatywnych metod rozwiązywania sporów poprzez organizację spotkań i szkoleń z tego zakresu, skierowanych do przedsiębiorców, sędziów, przedstawicieli praktyki prawniczej oraz podmiotów publicznych. Oferuje także prowadzenie profesjonalnych postępowań mediacyjnych w zakresie sporów gospodarczych, dzięki współpracy z 50-cioma specjalistami w tej dziedzinie, którzy w ramach Centrum pełnią funkcję mediatorów.
Te i inne działania promujące ideę mediacji mają za zadanie przekonać najbardziej zainteresowanych – przedsiębiorców, do wyboru tej właśnie metody rozwiązania każdego sporu gospodarczego – jako najbardziej efektywnego, taniego, szybkiego, poufnego i całkowicie zależnego od inwencji przedsiębiorcy.
Informacji o projekcie Ministerstwa Sprawiedliwości: Centra Arbitrażu i Mediacji, dostępne są na stronie internetowej CAM, pod adresem: www.cammediacje.pl